De stoornis OCD
OCD komt van het Engelse "obsessive compulsive disorder". Bij OCD speelt de angst voor een rampscenario een centrale rol. Om deze angstgedachten te neutraliseren worden dwanghandelingen uitgevoerd. De angstgedachten worden obsessies genoemd. De dwanghandeling, die een reactie is op de angstgedachte, wordt een compulsie genoemd.
Er zijn verschillende typen dwang. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van controledwang. Daarbij is de patiënt angstig voor het veroorzaken van een ramp door nalatigheid. Bijvoorbeeld bang om elektrische apparaten aan laten staan bij het verlaten van de woning en zo brand te veroorzaken. Wanneer de patiënt auto rijdt, dan kan het voorkomen dat de patiënt terugrijdt om te controleren of hij of zij niemand heeft aangereden.
Een wellicht wat meer bekend voorbeeld van de stoornis OCD is smetvrees. De patiënt is daarbij bang om besmet te raken. Om deze reden worden trapleuningen en deurkrukken niet aangeraakt. Men opent de deuren bijvoorbeeld met de ellebogen. Overmatig douchen of handen wassen komt bij smetvrees vaak voor. Iets wat bij de stoornis OCD ook vaak voorkomt is tellen. De patiënt telt bijvoorbeeld het aantal stappen of traptreden die hij moet nemen.
De invaliderende werking van de stoornis OCD
De stoornis OCD neemt voor de patiënt erg veel tijd in beslag. De obsessies houden hem continu in hun greep. In een stressvolle periode kunnen de klachten erger zijn dan in een rustige periode. Iemand met de stoornis OCD kan bijvoorbeeld minutenlang controleren of alle elektrische apparaten zijn uitgeschakeld en of de deur wel goed is afgesloten bij het verlaten van de woning. Wanneer de patiënt met anderen is kan het zijn dat hij de dwanghandelingen uit schaamte nalaat, maar dit zal veel onrust in het hoofd veroorzaken.
Neemt de stoornis OCD de overhand, dan kan het zijn dat de patiënt een groot gedeelte van de dag bezig is met het uitvoeren van dwanghandelingen. Het is dan ook zeer belangrijk dat de patiënt professionele hulp zoekt wanneer de OCD een te grote invloed krijgt op zijn of haar leven.
Professionele hulp bij de stoornis OCD
Gelukkig kunnen mensen met OCD hulp zoeken bij de geestelijke gezondheidszorg. Het kan zijn dat de stoornis OCD met andere psychische klachten gepaard gaat, zoals depressie, sociale fobie en psychotische klachten. Veel mensen met Gilles de la Tourette hebben ook de stoornis OCD. Psychiaters kunnen een plan van aanpak opstellen zodat het leven voor de patiënt weer draaglijk wordt.
Behandeling kan met behulp van medicijnen. Heeft iemand naast de stoornis OCD ook depressieve klachten, dan kan de psychiater antidepressiva voorschrijven. Wat ook werkt tegen OCD is cognitieve gedragstherapie. De vorm heet "exposure met responspreventie". Daarbij moet de patiënt de verschillende gevreesde situaties ondergaan. Dit gaat wel stapsgewijs. Eerst ondergaat de patiënt de situatie die de minste angst oproept. Dit bouwt zich op totdat de patiënt de situatie ondergaat die de meeste angst oproept. Zo raakt de patiënt vertrouwt met deze situaties en neemt de angst af.