Sociale fobie
Iemand met sociale fobie heeft te kampen met angst en onzekerheid omtrent sociale gelegenheden. Te denken valt daarbij aan verjaardagsfeesten, vergaderingen, telefoneren of simpele dingen zoals boodschappen doen. De onderliggende angst bij de sociale fobie is de irrationele angst om veroordeeld, bekritiseerd of afgewezen te worden. Of de angst om zichzelf belachelijk te maken met een opmerking of door bijvoorbeeld te knoeien bij het eten. De angst treedt meestal op wanneer er onbekenden in het spel zijn die mogelijk kritiek of een beoordeling kunnen geven.
Wanneer de patiënt in de gevreesde situatie terecht komt, zoals het ontmoeten van nieuwe mensen, het geven van een presentatie of het voeren van een telefoongesprek, dan kunnen er lichamelijke klachten optreden zoals trillen, benauwdheid, zweten en blozen.
De sociale fobie doet erg denken aan verlegenheid, maar is veel sterker dan dat. De sociale fobie werkt zeer invaliderend, omdat de patiënt in een sociaal isolement terecht komt. Hij gaat vermijdingsgedrag vertonen en niet meer naar sociale gelegenheden zoals een verjaardag. Zo gaat de patiënt ook zijn vrienden steeds minder vaak zien. Omdat de persoon op een gegeven moment geen leuke dingen meer beleeft, ligt ook een depressie op de loer.
Behandeling van de sociale fobie
De sociale fobie kan worden behandeld met cognitieve gedragstherapie. Hierbij worden de gedachten die irrationeel zijn omgevormd tot ondersteunende gedachten. Ook kan er sociale vaardigheidstraining worden gegeven.
Ook wordt bij de sociale fobie, en bij veel angststoornissen in het algemeen, exposure in vivo gegeven. Bij deze therapievorm zet de patiënt samen met een therapeut de gevreesde situaties op een rij en rangschikt ze van "een beetje eng" naar "heel eng". Verspreid over verschillende sessies worden de gevreesde situaties ondergaan, eerst de wat minder enge en daarna de wat engere situaties. Zo leert de patiënt met de angst die deze situaties oproepen om te gaan en wordt de angst minder heftig of verdwijnt zelfs.
Wanneer er naast de sociale fobie ook sprake is van een depressie wordt er een combinatietherapie gegeven. Daarbij wordt naast de cognitieve gedragstherapie ook medicijnen voorgeschreven. Te denken valt dan aan antidepressiva, benzodiazepinen en bètablokkers.